Borsuk

 

Borsuk jest silnej budowy. Głowę ma trochę nieproporcjonalną w stosunku do ciała - małą, długą i wąską, oczy i uszy małe, szyję grubą, nogi krótkie, mocne, dostosowane do kopania nor. Szczecina borsuka jest siwopopielata z domieszką czarnego, długa błyszcząca. Głowa prawie biała, z czarnymi pasmami po bokach, ciągnącymi się od nosa poprzez oczy i uszy do przedniej części barków, obrzeża uszu białe. Łapy, pierś i szyja od spodu czarne. Ogon krótki zakończony kiścią; silne przednie nogi z pięcioma palcami i długimi pazurami służą do kopania rozległych nor.

Borsuk ma długość do około 90 cm, wysokość do 30 cm, masę 15-20 kg (czasami więcej). W okolicy odbytu borsuk ma gruczoł zapachowy.

Występuje w całym kraju, ale nielicznie. Za ostoję obiera okolice lesiste, w szczególności lasy mieszane i liściaste otoczone urodzajnymi polami.

Borsuk jest wszystkożerny. Główne jego pożywienie to korzonki, grzyby, żołędzie, ślimaki, dżdżownice, oraz wszelkiego rodzaju owady i ich larwy, jak również marchew, buraki, zające, ptaki i jaja ptasie. Ogólnie borsuk jest zwierzęciem pożytecznym dla gospodarki leśnej, ale tam, gdzie występuje bażant, jarząbek, cietrzew lub głuszec, wyrządza duże szkody, niszcząc gniazda tych ptaków. Porusza się powoli i ociężale, dlatego na ogół dla zdrowej zwierzyny nie przedstawia żadnego niebezpieczeństwa. Żeruje tylko w nocy wypuszczając się daleko od swojej nory.

Cieczka borsuków odbywa się w lipcu-sierpniu. W tym czasie psy toczą ze sobą walki o kilkudniowy pobyt w norze suki. Po tym okresie suka wypędza psa z nory.

Ciąża u borsuka trwa 30-32 tygodnie. Suka pomiata w drugiej połowie lutego, w marcu lub na początku kwietnia od 3 do 5 młodych, które przez okres 30 dni są ślepe. Pomiot następuje w obszernej i ciepłej komorze nory, dobrze wysłanej liśćmi, mchem i trawą. Suka borsuka rodzi co drugi rok, gdyż wyczerpana odchowywaniem młodych, które karmi od lutego do czerwca, nie co roku przechodzi cieczkę.

Młode żywią się początkowo (2,5 miesiąca) tylko mlekiem matki, potem matka znosi im już właściwy żer, a następnie wychodzą nawet w ciągu dnia w pobliże swojej nory w poszukiwaniu żeru i żeby bawić się w słońcu. W ciągu paru miesięcy stopniowo przechodzą na nocny tryb życia i opuszczają norę matki.

Borsuk prowadzi życie nocne, dzień przesiaduje w norze. Nora jest bardzo czysta, w odróżnieniu do nory lisiej. To zamiłowanie do czystości zmusza niejednokrotnie borsuka do opuszczenia swej nory na skutek wprowadzenia się lisa. Na okres zimy borsuk zabezpiecza norę prze zimnem przez częściowe lub całkowite zatykanie niektórych wlotów. Borsuk żyje samotnie, tzn. każda sztuka oddzielnie, z wyjątkiem okresu cieczki. Z innymi zwierzętami pozostaje w zgodnym współżyciu. Z nastaniem mrozów borsuk zasypia w norze. Jednak zimowy sen borsuka nie trwa nieprzerwanie, gdyż w dniach ocieplenia, a czasem nawet w czasie mrozów, w końcu grudnia lub na początku stycznia, budzi się i wychodzi z nory, by zaspokoić pragnienie lub coś złowić. Potem znowu zasypia by w końcu stycznia lub na początku lutego przerwać sen i w ciągu paru dni żerować. W czasie zimowego snu borsuk żyje nagromadzonym w organizmie i przez to traci dużo na wadze (do 7 kg). Borsuk wszystkie nieczystości z nory wyrzuca na zewnątrz, a swoje odchody zakopuje w pobliżu nory, w małych dołkach, gdzie potem żyją chrząszcze które borsuk zjada.

Borsuk chodzi wciąż tymi samymi ścieżkami i dlatego łatwo jest rozróżnić norę lisią od borsuczej, gdyż do nory lisiej prowadzi kilka wyraźnych ścieżek, a tropy borsuka - ze względu na jego ciężar - są bardziej widoczne od lisich. Tropy borsuka są charakterystyczne, dają podłużny, szeroki w palcach i wąski odcisk pięty, a ponadto w tropie widoczne jest odciśnięcie pięciu palców zakończonych długimi pazurami. Borsuk na ogół ma łagodne usposobienie, ale jeśli jest ranny, czasami atakuje człowieka dość natarczywie.