Przysłowia myśliwskie

Polska tradycja i kultura łowiecka ma w swoich zbiorach wiele przysłów związanych bronią myśliwską, kalendarzem polowań lub też powodzeniem w czasie łowów. Wiele z nich poszło w niepamięć dlatego chcielibyśmy w tym dziale zamieścić te, z którymi było nam dane spotkać się i zanotować w pamięci.

Przysłowia związane z bronią.
"Koniowi, psu i strzelbie nigdy nie dowierzaj"
"Psa, konia, strzelby nie pożyczaj"
"Kobiecie, strzelbie i koniowi nigdy wierzyć nie można"
"Nie mierz strzelbą do nikogo, bo możesz przepłacić drogo"
"Każda strzelba raz do roku sama strzela"
"Raz w roku strzela nie nabita strzelba"

Przysłowie i powiedzonka łowieckie mówiące o cechach myśliwego.
"Wilk morduje dla strawy, człowiek dla zabawy"
"Pije jak myśliwy"
"Pięknie śpiewa kto ptaki łowi"
"Myśliwy nie myśli, jeno strzela"
"Łże jak myśliwy"
"Każdy strzelec chwaligóra"

Stare obrzędy mające na celu zagwarantowanie myśliwemu udane polowanie.
"Przed polowaniem na kuropatwy należy potrzymać damską nóżkę w kostce,
przed polowaniem na dzikie kaczki - nad kostką
przed polowaniem na zające - tyż pod kolankiem,
przed polowaniem na lisy - za kolanko,
przed polowaniem na sarny i dziki - tuż nad kolankiem,
przed polowaniem na jelenie - nieco wyżej,
przed polowaniem na łosie - wysoko nad kolankiem.
Nie mówię już o tym, gdzie potrzymać przed polowaniem na niedźwiedzie,
bom wstydliwy, a i gdzież te niedźwiedzie."
Od tych starych sposobów zapewniających łaski św. Huberta powstało jedno przysłowie znane chyba całej braci myśliwskiej:
"Im większy zwierz - tym wyżej bierz"

Przysłowia łowieckie mówiące o łowach w różnych porach roku.
"Gdy Bazyli nie omyli, a kwoczka nam w grzędzie gdacze, wkrótce zięba też zakwili, a ściągnie sobą grzywacze"
"Na świętego Pawła borsuk z jamy wylezie"
"W święty Maciej liszka ostatni raz przez rzekę przechodzi"
"Św. Bartłomiej (24 VIII) otwierał dawniej polowania z chartami na zające i polowania leśne"
"Na Bartłomieja jeleń w wodę skoczy"
"Na świętego Bartłomieja po raz pierwszy jęknie knieja"
"Na świętego Bartłomieja otwiera się siew i knieja"
"Jednak dopiero od Św. Michała (29 IX) knieje na dobre rozbrzmiewają graniem ogarów i pohukiwaniem naganiaczy"
"Od świętego Michała Anioła trąbka myśliwego do boru woła"
"Na Michała łowcy chwała"

Niepowodzenia myśliwskie mają swoje wytłumaczenia w starych przysłowiach.
"Baba w poprzek drogi, to zwierzyna w nogi."
"Wilka potkać szczęście, kiedy nie ukąsi, a zająca nieszczęście, kiedy się nie uszczuje."
"Zając w drodze, nieszczęście."
"Kto w święto poluje, diabłu usługuje."